2016-05-2 educator_pl

Komunikacja międzyludzka to bardzo złożony proces, nad którym rzadko kiedy się zastanawiamy. Jesteśmy tak przyzwyczajeni do wymiany informacji, że często nie zdajemy sobie sprawy z błędów jakie popełniamy i reakcji emocjonalnej jaką wywołujemy u odbiorcy. To co może wydawać się dobrym komunikatem w naszej głowie, zamienia się w bezpośredni atak na odbiorcę po wypowiedzeniu go na głos. Tego rodzaju sytuacje mogą bardzo utrudnić proces podejmowania decyzji w trakcie gry. Są też wspaniałą okazją dla trenera do poruszenia zagadnień związanych z komunikacją interpersonalną.

Jak mówić, używając “komunikatu Ja”?

Zarówno w grze, jak i życiu zdarza się, że negocjacje przeradzają się w kłótnie. Dzieje się tak często wtedy, gdy próbujemy przekonać rozmówcę do naszych racji, a w trakcie wymiany argumentów emocje zwyciężą nad rzeczową rozmową. Wtedy mogą pojawić się personalne „pstryczki” i niekonstruktywne (często raniące adresata) komentarze. W takich sytuacjach warto jest zastosować technikę zwaną “komunikatem JA”.

Komunikaty wypowiadane z pozycji JA odnoszą się do stanu twoich myśli, uczuć, przekonań, potrzeb. Ty sam jesteś tu niekwestionowanym ekspertem. Dlatego, wypowiadając takie komunikaty, nie atakujesz drugiej strony oraz nie dajesz możliwości zaatakowania siebie.

Przykład:
Denerwuję się, kiedy używa Pan wulgaryzmów przy dzieciach.
Komunikat TY wchodzi na terytorium psychologiczne osoby, z którą rozmawiasz, co często może budzić uzasadniony opór i odruch obronny.
Przykład:
Zawsze wiedziałam, że jesteś leniem.

Ogólnie przyjęta konstrukcja “Komunikatu Ja” wygląda następująco:
1. Czuję się … (nazwanie swoich emocji)
2. Kiedy Ty … (opisanie KONKRETNEJ sytuacji, w której opisaliśmy nasze emocje)
3. Ponieważ … (opisanie tego, co dana sytuacja wywołuje u Ciebie, w jaki sposób robi Ci krzywdę)
4. Chcę … (opis działania naprawczego, które sprawi, że nie będziesz czuć się tak, jak to było opisane w punkcie 1)

Przykładem zastosowania takiej techniki jest zdanie: Denerwuję się, kiedy pouczasz mnie podczas jazdy i mówisz mi, jak mam prowadzić samochód, ponieważ rozpraszasz mnie i boję się, że popełnię jakiś błąd. Poczekaj z krytyką aż wysiądziemy z samochodu, albo przestań mnie krytykować.

Prowadzenie dyskusji w ten sposób sprawia, że nasi rozmówcy czują się komfortowo (dzięki m.in. wzajemnemu szacunkowi, traktowaniu siebie na równi i eliminowaniu wzajemnych ataków).

Moduł wiedzy [30-45 minut]

[Wykład] [10-15 minut]

Przedstaw teorię w formie krótkiego wykładu lub dyskusji z uczestnikami. Bardzo przyda się do tego Flipchart i operowanie na konkretnych przykładach z życia.

Ćwiczenie [20-30 minut]

Zaproś uczestników do ćwiczenia, którego celem jest nauczenie się komunikowania w sposób konstruktywny za pomocą schematu przedstawionego powyżej.

Połącz uczestników w pary. Poproś, aby każdy wybrał sobie sytuację z gry, bądź z własnego życia, kiedy poczuł się zaatakowany lub źle potraktowany przez innych. W parach uczestnicy opowiadają sobie o danej sytuacji, a następnie tworzą “komunikat JA”, którego celem jest wyrażenie własnych emocji i nazwanie tej sytuacji. Zapisują przykładową wypowiedź, kończąc ją sformułowaniem oczekiwań wobec adresata w stosunku do przyszłych zachowań. Istotne jest by każda osoba w parze zrobiła swój “Komunikat Ja”.

Przykład:
Sytuacja, w której jedna z uczestniczek szkolenia wchodzi w słowo Bartkowi.
Bartek: Ewo, trudno mi się skupić na opowiadaniu o moich założeniach, kiedy wchodzisz mi w słowo i nie dajesz skończyć myśli. Proszę cię, żebyś następnym razem poczekała, aż wypowiem się do końca.

Podsumowanie ćwiczenia:

“Komunikat Ja” jest trudną techniką i ważne by uczestnicy nie powielali błędów. Dlatego poproś pary o przedstawienie swoich komunikatów i upewnij się, że każda z wypowiedzi ma właściwą konstrukcję. Część uczestników może mieć zastrzeżenia, że zdanie, które napisali brzmią sztucznie, co prawdopodobnie będzie prawdą. “Komunikat Ja” wymaga trochę praktyki, by móc go swobodnie wykorzystywać. Jeżeli masz możliwość i grupa wykaże zainteresowanie, powtórz ćwiczenie w innych parach i z innymi sytuacjami.