Koło konfliktu Moore’a
Czym jest koło konfliktu Moore’a?
Koło konfliktu powstało z myślą o mediacjach, jest to jednak dość uniwersalne narzędzie, które każdy szanujący się negocjator powinien znać. Koło konfliktu pokazuje nam, kiedy negocjacje nie mają szans na pomyślne zakończenie. Im kolor koła jest cieplejszy, tym gorszy typ negocjacji i mniejsza szansa na pomyślne zakończenie negocjacji. Poniżej znajduje się charakterystyka poszczególnych typów konfliktów, umieszczonych w kole konfliktu Moore’a.
Konflikt interesów
Postrzegana lub faktyczna rywalizacja o rzeczywiste interesy, potrzeby proceduralne i psychologiczne. Jest to optymalny rodzaj konfliktu, który pozwala na prowadzenie skutecznych rozmów.
Konflikty strukturalne
Czynniki zewnętrzne sprawiają, że jedna ze stron (albo obie) postrzegają partnerów w rozmowach jako stronę silniejszą, uprzywilejowaną, niezależnie od stanu faktycznego. Przykładami konfliktu strukturalnego są: negocjacje czternastolatki, której rodzice nie pozwalają zrobić sobie kolczyka w pępku, rozmowy między związkowcami a pracodawcą (obie strony widzą partnerów jako stronę silniejszą i uprzywilejowaną), albo rozmowy pokojowe po wojnie, w której jedna strona zdecydowanie zwyciężyła drugą.
Jak interweniować?
– precyzowanie i zmiana ról,
– zastępowanie destrukcyjnych wzorów zachowania,
– zmiana własności i kontroli dóbr,
– wprowadzenie uczciwego, akceptowanego przez obie strony procesu podejmowania decyzji,
– zmiana negocjacji z pozycyjnych na problemowe,
– zmiana sposobu wpływania na drugą stronę (mniej wymuszeń, więcej przyzwoleń)
– zmiana fizycznej i środowiskowej zależności stron (bliskość i dystans),
– modyfikacja zewnętrznej presji na strony.
Konflikty danych
Opiera się na niedoinformowaniu stron, posiadaniu złych informacji, odmiennych interpretacji lub punktów widzenia. Przykładami konfliktów danych są zatargi prawne wynikające z niejednoznacznej wykładni prawa, konflikty opierające się na przeciwstawnych wynikach badań albo na nieprawdziwych informacjach, takich jak plotki. Jest to patologiczny model konfliktowy. Niezbędne są interwencje.
Jak interweniować?
– Ujednolicenie danych,
– osiągnięcie zgody co do wyboru ważnych danych,
– zgoda, co do procesu zbierania danych,
– stwarzanie wspólnych kryteriów oceny danych,
– zasięgnięcie opinii eksperckich w przypadku stagnacji.
Konflikty relacji
Przeniesienie konfliktu z poziomu interesów na poziom osobisty. Strony nie są w stanie posunąć się w negocjacjach przez złą komunikację, która nastawiona jest na karanie strony przeciwnej i negatywne odwetowe zachowania. Często podporą dla tego typu konfliktu są stereotypy, czy osobiste animozje. Ten rodzaj konfliktu nie daje szansy na zgodę. Konieczne są interwencje.
Jak interweniować?
– kontrola emocji poprzez tworzenie procedur, zasad itp.
– uprawnianie stron do posiadanie emocji
– oczyszczanie sposobu postrzeganie drugiej strony,
– budowanie pozytywnego wizerunku,
– blokowanie powtarzających się złych zachowań przez zmiany struktury,
– zachęcanie do pozytywnego podejścia do problemu.
Konflikty wartości
Opiera się na posiadaniu różnicy na poziomie wartości, zasad, religii, światopoglądów. Wartości nie podlegają negocjacjom. Wartości są podstawą nasze identyfikacji osobowej i ludzie odczuwają olbrzymi dyskomfort kiedy ich wartości są atakowane i bardzo silnie ich bronią atakując wartości przeciwne. Ten rodzaj konfliktu nie daje szansy na zgodę. Konieczne są interwencje.
Jak interweniować?
– niedefiniowanie problemu poprzez wartości,
– pozwalanie stronom na zgadzanie i nie zgadzanie się,
– tworzenie sfery wpływów, w której jeden rodzaj wartości dominuje,
– poszukiwanie celu nadrzędnego dla obu stron.
Moduł wiedzy [40-60 minut]
Przedstaw teorię formie krótkiego wykładu lub dyskusji z uczestnikami. Odnieś się do konkretnych kwestii, które pojawiały się w czasie gry. Podczas dyskusji znajdź z uczestnikami przykłady konkretnych konfliktów jakie pojawiły się w grze i zapisz je na flipcharcie. Ta lista przyda się podczas ćwiczenia.
Ćwiczenie
Podziel uczestników na 4 zespoły. Rozdaj uczestnikom kartkę flipczartową i mazaki. Zadaniem każdego z zespołów będzie wymyślenie możliwych interwencji, mogących deeskalować konflikt, do 1 rodzaju konfliktu: strukturalnego, wartości, relacji, danych. Ponadto zespoły powinny odnosić się, w miarę możliwości, do sytuacji z gry. Jeżeli grupy szybko pracują, możesz rozwinąć ćwiczenie o podanie przykładów danego konfliktu z życia.
Podsumowanie ćwiczenia
Rozpocznij od prezentacji wyników pracy grup. Każda grupa powinna przedstawić swoje propozycje interwencji i przykłady konfliktu w ciągu 2 minut. Po prezentacji pozwól pozostałym uczestnikom szkolenia odnieść się do tego co zostało pokazane, a na koniec również daj swój komentarz. Pozwól wszystkim grupom zaprezentować swoją pracę.
Na sam koniec podsumuj cały moduł, upewniając się, że wszyscy rozumieją zagadnienia w nim zawarte.
Ten moduł może posłużyć za wstęp do dalszej dyskusji lub być oddzielnym modułem wiedzy. Proponujemy wprowadzać go po 2 rundzie tak, by uczestnicy mogli odnieść się do sytuacji konfliktowych zaistniałych w grze.